Menu główne:
Ogrody, ogrody...
Ogrody, ogrody, zielone azyle,
tu dzień twój zmęczony przysiądzie na chwilę,
tu w cieniu altany jest pora dla zdrowia
prostują się sprawy w tym gąszczu listowia.
Kamienna ławeczka ma miejsce dla ciebie,
tu rybka ci złota pomoże w potrzebie,
tu koper, maciejka i krzaczek lawendy
otulą ci zmysły, ukoją ci nerwy.
Tu zapach trawnika ściętego wieczorem
napełni ci piersi zielonym kolorem.
Ogrody, ogrody jak barwne motyle
świat z bajek dziecięcych wyjęty na chwilę,
gdy raz zauroczy cię swoim oddechem
poczujesz jak stajesz się innym człowiekiem.
Tu czas się zatrzymał i spokój zamieszkał,
tu szczęście odnajdziesz na grządkach i ścieżkach.
(autor: ireczek./www.kobieta.pl)
Pojęcie ogrodu wpisane jest w dzieje tradycji literackiej i artystycznej. To miejsce, które ma znaczenie edukacyjne i terapeutyczne, szczególnie dla osób niepełnosprawnych. Można w nim "odświeżyć umysł", równoważyć swoje emocje, poznawać otaczającą przyrodę przy pomocy zmysłów: wzroku, słuchu, węchu, smaku, dotyku.
W potocznej mowie często używamy określeń: widzę, słyszę, czuję, dotykam. Dzieje się to za pośrednictwem wyspecjalizowanych narządów zmysłów - niezwykłej umiejętności organizmu do odbierania sygnałów z otoczenia.
Narządem, który odbiera sygnały wzrokowe, jest oko. Zawiera ono wyspecjalizowane tkanki i struktury zapewniające dobre widzenie w zmieniających się warunkach otoczenia.
Słuch - zmysł umożliwiający percepcję fal dźwiękowych. Zapewnia człowiekowi orientację, służy osobistemu bezpieczeństwu, a także ma duże znaczenie w zdobywaniu i rozwoju wielu sprawności. Nawet niewielka utrata słuchu w pewnym stopniu izoluje człowieka od społeczeństwa, ogranicza zakres porozumiewania się z ludźmi i nie pozwala na pełne poznawanie świata.
Zmysł smaku, podobnie jak zmysł powonienia, jest tzw. zmysłem chemicznym, ponieważ jego receptory smakowe reagują na substancje chemiczne znajdujące się w pokarmach lub napojach. Kubki smakowe, występujące na powierzchni języka rozróżniają cztery rodzaje smaków: słodki, słony, gorzki.
Zapach w życiu każdego człowieka odgrywa istotną rolę , potrafi wzbudzić różne doznania, dostarcza silnych emocji, działa kojąco na nasz organizm, a także wywołuje wspomnienia np. z dzieciństwa.
Narządy dotyku i węchu to narządy zmysłów, które również odbierają wrażenia chemiczne. Oznacza to, że dzięki nim człowiek jest w stanie określić kształt, kolor i zapach danego przedmiotu. Narządami dotyku są receptory umieszczone równomiernie na całej powierzchni skóry. Dzięki nim możemy odczuwać ciepło, zimno, ból i ucisk.
Nasz "Ogród wrażeń zmysłowych" powstał dzięki pasji i zaangażowaniu surdopedagogów. Projektując go w warunkach sztucznych dążyliśmy do stworzenia określonego w nim nastroju, by uczniowie z dysfunkcją słuchu mogli, będąc bliżej natury zobaczyć, usłyszeć, dotknąć, powąchać i posmakować jej bogactwa.
Głównym celem naszego pomysłu było stworzenie uczniom warunków do doświadczeń wielozmysłowych w najbliższym otoczeniu z wykorzystaniem naturalnych sytuacji.
W ogrodzie systematycznie gromadzone są akcesoria do prowadzenia ciekawych i urozmaiconych zajęć rewalidacyjnych. Umożliwiają one dzieciom ekspresję doznań zmysłowych w różnych formach działalności z zastosowaniem różnorodnych środków wyrazu.
W każdym miejscu ogrodu uczeń ma stworzone warunki do doświadczeń polisensorycznych, gdzie uczy się poznawania świata zmysłami: np. "ogród dźwięków" stymuluje słuch za pomocą odbieranych z otoczenia odgłosów przyrody; wypoczywając na siedziskach można kontemplować przy szemrzącym źródełku wodnym lub dźwiękach muzyki Mozarta.
"Ogród zapachów" umożliwia dzieciom poznanie bogactwa zapachów i form świata roślin, dostarcza ciekawych wrażeń zmysłowych, "otula zmysły, koi nerwy", a narząd wzroku pozwala dostrzegać rośliny o najwyższych walorach estetycznych, czy np. wyodrębniać cechy aktualnej pory roku.
Poprzez narząd dotyku uczniowie rozróżniają faktury - od miękkich i delikatnych do ostrych i twardych, natomiast narządami smaku odbierają walory warzyw, owoców, przypraw.
Bogactwo zgromadzonych w ogrodzie pomocy dydaktycznych stwarza warunki do rozwijania, wzbogacania i poszerzania zasobu słowno - pojęciowego uczniów. Podczas uczestniczenia w zajęciach rewalidacyjnych uczniowie nabywają umiejętność czerpania informacji w oparciu o obserwację elementów otaczającej rzeczywistości, zachęcani są do działań poznawczych, korzystają z wzorców poprawnych pod względem gramatycznym i stylistycznym wypowiedzi werbalnych, kształcą umiejętność rozumienia i wykonywania poleceń słownych, rozwijają orientację przestrzenną i czasową oraz koordynację wzrokowo - ruchową.
opracowały:
surdopedagog - logopeda mgr Danuta Kosiba
surdopedagog mgr Lidia Sielska